Een door mij getekende impressie van hoe het Oog van de Naald er mogelijk heeft uitgezien.

God op de eerste plaats.

De mensen in de omgeving van Jezus zullen dat deurtje hebben gekend en de bedoeling van de uitspraak van Jezus hebben begrepen. Namelijk dat iemand alleen door het poortje de stad in kon, als hij geen bagage en grote bezittingen bij zich had. En zeker dat de kameel niet mee kon. Hoezeer hecht een mens aan al wat hij heeft aan aardse goederen, aan de maatschappelijke positie, aan hoe mensen hem zien en over hem denken. Om Gods Koninkrijk binnen te gaan moeten we bereid zijn in alles wat we zijn en in alles wat we hebben God op de eerste plaats te zetten. Als dat zo is bepaalt die geestesgesteldheid ons gedrag tot God en tot de naaste. Hoe wij in het leven staan, of wij alleen voor ons zelf leven of dat wij ons leven inrichten zoals de Heer het van ons verlangt. Jezus kreeg de jongeman lief en zie tegen hem: “Eén ding ontbreekt u: ga heen, verkoop alles wat u hebt en geef het aan de armen en u zult een schat hebben in de hemel; en kom dan, neem het kruis op en volg Mij.” Wij kunnen begrijpen wat dat moet hebben betekend voor de jongeman.

Jezus volgen: verlies lijden en toch rijker worden.

Behalve dat de jongeman zijn bezittingen moet verkopen en de opbrengst aan de armen moet geven, geeft Jezus hem nog een opdracht met de woorden “…neem het kruis op en volg Mij.” Die woorden zijn niet alleen een uitnodiging. Het gaat veel verder. Er ligt in die uitnodiging en opdracht behalve het verlies van belangrijke stoffelijke zaken onlosmakelijk tevens een geweldige geestelijk gevolg verhuld. Hij raakt alles kwijt en dan moet hij ook nog zijn vertrouwde omgeving achter zich laten, de mensen die hij kent, de mensen waar hij van houdt, zijn huis. Alles kwijt, wat een groot verlies! Aan deze vraag kan een mens, en in het bijzonder een rijk mens toch onmogelijk gehoor geven? Maar wat bij de mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God. Want God maakt van dat verlies een grote verrijking. Dat grote stoffelijke vergankelijke verlies wordt omgezet in een geweldige geestelijke en eeuwige beloning! Een beloning die meer waard is dan alle denkbare rijkdom op aarde.

Hoe vaak hoor je niet dat er mensen zijn die alles hebben wat maar denkbaar is, maar niet gelukkig zijn, een leeg leven hebben en zelfs depressief kunnen raken. Sommigen maken een einde aan hun leven of nemen hun toevlucht tot alcohol, drugs, een losbandig leven om hun ongeluk en onvrede te compenseren. Ze zoeken geluk en vrede, maar vinden het niet, ook niet in hun welvaart en rijkdom. Zo kan aardse rijkdom en welvaart in plaats van een zegen juist een zware last zijn. En wat Jezus hier leert is dat voor een rijk mens, voor een mens die denkt alles te hebben wat het hart begeert, bevrijding mogelijk is van die zware last en de zorgen en geestelijke verarming die rijkdom en welvaart met zich mee kan brengen.

Hoe dat dan kan leg ik verder in deze tekst uit. Maar eerst blijf ik nog bij de woorden Jezus waarin Hij de opdracht geeft “Neem het kruis op en volg Mij.”

Neem het kruis op en volg Mij.

Jezus zegt tegen de rijke jongeman : “ Neem het kruis op en volg Mij”. Behalve in dit tekstgedeelte leest u het ook in Markus 10 vers 21 : “En kom dan, neem uw kruis op en volg Mij.” Maar wat betekent dat, “het kruis opnemen”? Het kruis opnemen betekent dat we ons leven in wereldlijke zin verliezen. We maken niet meer deel uit van een wereld waarin God geen rol speelt, of waarin God een ondergeschikte rol speelt. Het kruis opnemen is je oude leven verliezen omwille van Jezus. En juist gaat voor een rijk en welvarend mens dat vaak samen met een hoge maatschappelijke positie en niet zelden een groot zelfbeeld, een groot ego. Eigenlijk is het in menselijk opzicht vrijwel onmogelijk om daar afstand van te nemen.

Maar bij God is alles mogelijk zegt Jezus. En dat laatste houdt een belofte in. Namelijk dat God er zal zijn voor wie Hem met hart en ziel zoekt. En dat God zelf het laat gebeuren dat ook een rijk en welvarend mens een dusdanige geestesgesteldheid verkrijgt dat die mens toch, hoewel het niet mogelijk lijkt, in staat wordt “het kruis op te nemen” en Jezus te volgen. Jezus heeft immers gezegd: “Niemand kan tot Mij komen, tenzij de Vader, Die Mij gezonden heeft, hem trekt; en Ik zal Hem doen opstaan op de laatste dag.”(Johannes 6 vers 44).

Ook als je zo rijk en welvarend bent is het God die kiest wie Hij wil, om behouden te worden! En zo is iemands grote rijkdom en welvaart niet van doorslaggevend belang, maar Gods wil! In Exodus 33 vers 19 staat: ”Ik zal genadig zijn voor wie Ik genadig zal zijn, en Ik zal Mij ontfermen over wie Ik mij ontfermen zal.” Niet de mens heeft God uitgekozen, maar God heeft de mens die Hij wil behouden uitgekozen en Hij roept deze mens. Maar dan moet wie geroepen wordt wel het kruis opnemen en de Heer volgen. De rijke jongeling deed dat niet.

Wie zijn leven vindt zal het verliezen, en wie zijn leven verliest omwille van Mij zal het vinden.

Jezus zegt in Mattheus 10 vers 38 en 39: “En wie zijn kruis niet op zich neemt en mij navolgt, is Mij niet waard. Wie zijn leven vindt, zal het verliezen, en wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het vinden.”  Jezus heeft het niet alleen tegen rijke mensen maar tegen iedereen die Hem zoekt en Hem wil volgen. Hij wijst de weg.

Dat verliezen van het oude leven betekent een andere leefwijze. Een ommekeer, een andere benadering die uitgaat van Liefde voor God en liefde voor de naaste. Dat betekent geloven dat Jezus door Zijn Vader gezonden is om ons te behouden. Dat betekent Hem volgen zoals Hij ons leert in de Bijbel. Dat gaat niet altijd zonder moeite. Het komt zelfs nog steeds voor dat Christenen om hun geloof worden vervolgd en ook in de toekomst zal dat niet anders zijn, zo blijkt bijvoorbeeld uit het Bijbelgedeelte Openbaringen. Er zijn landen waarin je voor je leven moet vrezen als je Christen ben en daarvoor uitkomt. In ons land hebben we gelukkig de vrijheid om te geloven en daarvoor wel uit te komen. Maar het is niet zelden tegen de stroom in zwemmen, het is aanvaarden van afwijzingen, het is ondervinden van onbegrip van de mensen om ons heen die ons heel anders kennen of kenden. Die anderen kunnen heel dichtbij zijn, man, vrouw, partner, vader, moeder, kinderen, vrienden. Wie deze anderen lief heeft boven Jezus zal die anderen gehoorzamen en het hun naar de zin willen maken en kan Jezus niet oprecht volgen. Jezus stelt het scherp en zegt: “Die zijn Mij niet waard.”

Kiezen voor Jezus is afstand nemen van het leven zoals u dat kende, een andere benadering van en door de mensen die u niet meer begrijpen en het voor uw keuze en (nieuwe) leven met Jezus uitkomen. Wie zo doet neemt zijn kruis op en volgt Jezus. Wetende dat velen u niet meer willen, u afkeuren, afstand van u zullen nemen, en dat u “er “niet meer bij hoort”. U staat er echter niet alleen voor, want u zult de Liefde en Leiding van de Heer ervaren als u het kruis opneemt en Jezus volgt. Want voorzeker zal dan in uw binnenste Zijn Liefde, Leiding en Wijsheid intrek nemen. Bovendien zijn er velen, de gemeente van Jezus Christus uit alle kerken en gezindten, die ook Jezus volgen en Hem met heel hun hart liefhebben.

 Vertrouw op God en niet op de onzekerheid van de rijkdom.

Wat u niet uit het oog moeten verliezen is dat Jezus fysiek aanwezig was toen deze geschiedenis met de rijke jongeman plaatsvond. Jezus wilde de vrome jongeman met wie Hij in gesprek was geraakt meenemen als discipel, omdat Hij hem lief had gekregen na wat Hij van hem had te horen gekregen. U kunt nu de Heer niet fysiek volgen omdat Hij niet meer fysiek in ons midden is. Maar toch kunt u Hem volgen door te leven naar Zijn wil. Kiezen voor Jezus betekent niet dat u in armoede moet vervallen, maar wel dat u uw vertrouwen niet op uw rijkdom en welvaart moet stellen, maar op God.

Ook in de tijd van de eerste gemeenten waren er rijken en mensen die grote welvaart kenden, die tot het geloof waren gekomen. Deze gelovigen zullen, evenals de mensen in onze tijd,  geworsteld hebben het maken van de juiste keuzes om te leven naar Gods wil. Dat blijkt wel uit de woorden die Paulus wijdt aan de rijke mensen in de gemeente en waarmee ik deze beschouwing graag wil afsluiten. In 1 Timotheüs 6 vers 17 t/m 19 schrijft Paulus over “de plichten van de rijken” als volgt:

“Beveel de rijken in deze tegenwoordige wereld dat zij niet hoogmoedig zijn, en hun hoop niet gevestigd houden op de onzekerheid van de rijkdom, maar op de levende God, Die ons alle dingen in rijke mate verschaft om ervan te genieten: ook om goed te doen, rijk te zijn in goede werken, vrijgevig te zijn en bereid om samen te delen. Zo verzamelen zij voor zichzelf een schat: een goed fundament voor de toekomst, opdat zij het eeuwige leven verkrijgen.”